abbucallotàre , vrb: bucallotare Definitzione
fàere su bucalloto, a bucalloto, istare o abbarrare che bucallotos, ammammalucaos, incantaos
Sinònimos e contràrios
abbabballocai,
abbambanai,
abbarballai,
abbaucare,
abbrabbalucai,
ammammalucare,
atontai,
indormiscai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
abrutir
Ingresu
to stun
Ispagnolu
aturdir,
entontecer
Italianu
intontire
Tedescu
betäuben.
alloloinài , vrb Sinònimos e contràrios
atolondrai
Tradutziones
Frantzesu
monter à la tête,
étourdir
Ingresu
to befuddle,
to stun by sleep,
by sun
Ispagnolu
aturdir el vino,
el sueño,
el sol
Italianu
stordire col vino,
dal sónno,
dal sóle
Tedescu
durch Wein,
vor Schlaf oder Sonne betäubt sein.
atontài , vrb: atontiai,
atontare Definitzione
fàere o essire tontu, fàere a tontu, istare coment'e ammammalucaos chentza cumprèndhere
Sinònimos e contràrios
abbambanai,
abbrabbalucai,
abbucallotare,
ammacocae,
ammammalucai,
atolondrai,
atontixinare,
collonare,
improsae
Frases
sas criaduras no si depent iscúdere, ca las atontat ◊ cussu mobetzugu tontu… a nosu fiat acanta de atontai! ◊ a cussu piciochedhu dh'atóntiant a corpus
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
abrutir,
abêtir
Ingresu
to stun
Ispagnolu
atontar
Italianu
intontire
Tedescu
betäuben.
atordíre , vrb: atrudiri,
atuldire,
aturdire,
aturdiri Definitzione
fàere abbarrare coment'e ammammalucaos, ispantaos, meravigliaos o fintzes timendho meda, coment’e chentza cumprèndhere, chentza atuamentos
Sinònimos e contràrios
atolondrai,
atronai,
ispantare,
istronae,
scilibriri
Frases
sa poesia aturdit, meravizat, ispantat (S.Casu)◊ restadu aturdidu so che berchedha ruta dae nidu (Z.Virdis)◊ partit su tiru e unu lamentu aturdit sa campagna: sa balla at fulminadu a Servadore! ◊ no bos aturdat su chi at a sutzèdere! ◊ inferru e ne morte no l'atuldit ◊ su prontudu no si atuldit e risponnet cun prontesa ◊ sa morti de custa picioca at atrudiu totu sa bidha
2.
sa note dae chelu falaiat su lentore e deo sen'ammuntu: mi aturdiant sas palas de su fritu!
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
étourdir
Ingresu
to stun
Ispagnolu
aturdir
Italianu
stordire
Tedescu
betäuben.
ispabajàre , vrb: ispapajare Definitzione
coment'e apèrrere, ma nau prus che àteru in su sensu de lassare meravigliaos meda, fintzes coment'e chentza crèdere, timendho, in pentzamentu; fàere a tímere / colore ispabajau = ispramau, biu biu
Sinònimos e contràrios
ilbambarriare,
ispalpedhare,
ispampanai,
ispamparinare
/
abbaucare,
atolondrai,
atordire,
spantasiai
/
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
ispramai,
isprauriri
2.
Mariedha est cun sos ogos ispabajaos de sa rigonza e de sa timoria ◊ mi borto a cada bandha e tandho, ispapajau, mi dimandho: Ma dego, Deus meu, ite soe? ◊ a mimme ispapajau lassaes! ◊ Bustianu fit ispapajau de su chi fit biendhe: mai crediat de acatare una cosa gai ◊ cudhu abbarrat mudu e sichit a si lu pompiare ispapajau ◊ est mortu chin sos ocros ispapajaos ◊ boches e prantu ispapajau prenabant su bichinau ◊ a s'apedhu ispapajau de sos canes, Predànghelu fit iscampiau dae s'alapinna
Tradutziones
Frantzesu
effrayer
Ingresu
to stun
Ispagnolu
asombrar,
sobrecoger
Italianu
sbigottire
Tedescu
bestürzen.
scimingiài , vrb: insimingiare,
sciumingiai Definitzione
fàere a iscimíngiu, a illuinu, pèrdere su sentidu, pigare coment'e a conca de no cumprèndhere bene fintzes po cosa imbusticada, difícile meda, chi giaet pelea manna
Sinònimos e contràrios
abbadhinare,
ammolighinare,
atambainare,
ibbadhinare,
imbatzinare,
ingadhinae
Frases
est scimingedisí sa conca in mesu de is libbrus ◊ e dèu scimingendumí sa conca circhendi cussa cosa! ◊ càstia ca no tengu tempus de mi scimingiai cun su chi bolis tui! ◊ custu fragu de sigarru mi est peri scimingiandu ◊ a dh'acabbas de bati cussa cosa, ca mi scimíngiat sa conca?! ◊ acabbadha de girai ca mi scimíngiat su logu!
Tradutziones
Frantzesu
abasourdir
Ingresu
to stun
Ispagnolu
aturdir
Italianu
stordire,
scervellare
Tedescu
betäuben,
sich den Kopf zerbrechen.
stontonài 1 , vrb Definitzione
coment'e pèrdere is atuamentos, pigare o fàere a illuinu
Sinònimos e contràrios
abbalaucare,
ammadainare,
asturdire,
atolondrai,
atontonare,
ibbadhinare,
immaudinare,
ispantai,
isturdinare,
stolondrai
Frases
no mi ammachis cun su dinai, no mi stontonis su ciorbedhu! ◊ no bollu a mi stontonai sa conca ◊ m'iast donau unu cropu de matzoca a conca no m'iast a èssi stontonau aici! ◊ ohi, lessimí istai, no mi stontonit!
Tradutziones
Frantzesu
assourdir,
abasourdir
Ingresu
to amaze,
to stun
Ispagnolu
aturdir
Italianu
sbalordire,
stordire
Tedescu
verblüffen,
betäuben.